Lieve Gorter
12 oktober, 2022 • 20 min leestijd
Amsterdam, 12-10-2022 – De subsidiepot voor elektrische vrachtwagens van de overheid (vrijgegeven op 6 mei 2022) was binnen een dag op en ook nog eens met 259% overschreden.
Transportbedrijven tonen aan niet angstig te zijn om te investeren in het elektrificeren van hun wagenpark, dat betekent: duurzamer vervoeren en bereid zijn hier meer geld aan uit te geven, mits ze hulp krijgen van de overheid.
Echter staan er ook nog heel wat uitdagingen te wachten voor de transportindustrie wat betreft verduurzaming.
‘Er is binnen één dag voor zo’n €35 miljoen aan subsidie aangevraagd.’
Het beschikbare subsidiebudget was €13,5 miljoen, waarmee zo’n 200 vrachtwagens gesubsidieerd konden worden (á €70.000 per vrachtwagen). Er is binnen een dag voor zo’n €35 miljoen aan subsidie aangevraagd. Hiermee is het budget dusdanig overschreden dat het niet kan voldoen aan de hoge vraag van de industrie. Door middel van loting worden de ‘lucky ones’ geselecteerd [1].
Het doel van de overheid is om al het wegverkeer in 2050 volledig uitstootvrij te laten rijden. Dit is een mooi doel, de vraag is alleen hoe dit doel bereikt gaat worden. Want als er wel animo is voor subsidie, maar de subsidie vooralsnog ontoereikend is, kan men daar niet op rekenen. En zelf voor alle kosten opdraaien is voor veel transportbedrijven niet haalbaar of wil men niet haalbaar maken, want de investering is simpelweg een stuk groter dan niet duurzame oplossingen [2]. De vrijwel altijd lage marges binnen de transport, de fluctuatie in vraag en aanbod, personeelstekort en nu ook de oorlog in Oekraïne erbij, gooien roet in het eten.
In dit artikel vind je de volgende onderwerpen:
In Nederland rijden er op dit moment zo’n 200 elektrische vrachtwagens tegenover 160.000 reguliere vrachtwagens.
In Duitsland rijden er zo’n 3,5 miljoen reguliere vrachtwagens geregistreerd en zo’n 32.210 elektrische vrachtwagens [3]. Dat betekent dat bijna 1% (0,92%) elektrisch is [4]. Kijkend naar Nederland zitten we op zo’n 0,13% (200 op de 160.000).
In België is het aantal elektrische vrachtwagens schokkend laag. Er rijden zo’n 64.700 reguliere vrachtwagens [5] waarvan er maar ongeveer 10 elektrisch zijn! Dat komt neer op 0,015%.
In het jaar 2021 is er een toename van 1400% aan elektrische vrachtwagens in Nederland in vergelijking met buurland België. Dat land kreeg er respectievelijk 3 bij in 2021 (Nederland 42) [6].
Wel moet gezegd worden dat er in België bijna geen kosten worden terugbetaald. Er was een investeringsaftrek van zo’n 30%, maar dit neemt elk jaar af tot 5% in 2026. Het moge duidelijk zijn dat dit dus een enorme impact heeft op het aandeel elektrische vrachtwagens op Belgische wegen [7].
Lees ook onze onderzoeken over prijsverschillen in transportaanvragen en over de onbalans tussen werk en privé bij vrachtwagenchauffeurs.
De stap voor Nederland is enorm als je kijkt naar de doelen van de overheid voor 2025 en 2050 (zie tabel hieronder). In 2025 moeten er namelijk 1000 elektrische vrachtwagens rijden en in 2050 moet alles elektrisch zijn.
Dit betekent dat er in 25 jaar een enorme groei moet komen die voor 100% moet slagen. Ervan uitgaande dat er 160.000 vrachtwagens blijven rijden in Nederland, dus zonder groei (wat eigenlijk al niet realistisch is), is de stap naar 100% elektrische vrachtwagens enorm.
Kijkend naar producenten van elektrische trucks is te zien dat er steeds meer op de markt komt en dat er steeds meer geïnnoveerd wordt.
Zo komt Tesla dit jaar echt met de Tesla Semi Truck op de markt (wat al in 2020 had moeten gebeuren) en zie je steeds meer producenten volgen of ook het voortouw nemen.
De elektrische vrachtwagens zijn nog een enorme kostenpost, maar er is dus ook een steeds groter aanbod voor transportbedrijven. Hoe meer bedrijven afnemen, hoe goedkoper de elektrische trucks in de markt verschijnen.
Aan alle kanten is er dus een verschuiving te zien. Het is noodzaak ergens in het midden uit te komen waarbij er een mooie balans is tussen investeren en winstgevend blijven, zonder dat bedrijven (vooral kleinere bedrijven) er onder lijden.
Hieronder een toelichting van de belangrijkste uitdagingen.
Vooralsnog is het niet haalbaar voor kleine transportbedrijven. De marges zijn dunner of het volume is niet groot genoeg en ze hebben minder grote buffers en budgetten. Dat is één van de redenen dat men pleit dat grote transportbedrijven de eerste stap gaan zetten richting verduurzaming [8].
Ook komt uit het onderzoek van TTM [8] naar voren dat transportbedrijven de neiging hebben om andere transportbedrijven te wantrouwen. Informatie wordt vaak niet gedeeld, hierdoor loopt men de kans informatie en/of samenwerking mis te lopen. En dat is een belangrijk punt in de duurzaamheidskwestie, we moeten het samen doen.
Eén bedrijf maakt zeker impact, maar het is onvoldoende om de klimaatdoelstellingen van 2050 te halen.
Een andere uitdaging is ook de hoeveelheid oplaadpunten voor vrachtwagens. Binnen de Benelux is het nog wel haalbaar, maar zodra je richting het oostblok rijdt, wordt het al een stuk lastiger. Een lading waarbij je een aantal landen moet doorkruisen wordt zo een enorme uitdaging. Je moet precies weten hoeveel oplaadpunten er zijn en hoe ver de vrachtwagen kan rijden met de hoeveelheid lading.
De uitdagingen zijn nu al groot (kostenbesparing, marges, personeelstekort) om een veilige en goede planning voor de chauffeurs te maken, laat staan dat dit component erbij komt.
Als we kijken naar de ontwikkeling van het laadpalen netwerk voor reguliere auto’s, kan dit een indicatie zijn wat het verloop van het netwerk van vrachtwagens zal zijn. En daarnaar kijkend zal dit zeker geen gewenste situatie zijn voor de verduurzaming van transport.
Op dit moment zijn er namelijk 81.000 openbare laadpalen voor elektrische auto’s te vinden [9] voor zo’n 725.000 elektrische/hybride auto’s [10]. Dat is dus bijna 9 auto’s per laadpaal. In 2019 was dit nog 2,2 auto’s per laadpaal [11]. Dat betekent dus dat er per auto een stuk minder laadpalen beschikbaar zijn.
Er ontstaat veel frictie tussen vraag en aanbod en er wordt simpelweg niet aan de vraag voldaan. Het voordeel van elektrische auto’s is dan nog dat je een laadpaal aan huis kunt laten installeren. Voor vrachtwagens die soms wel een week onderweg zijn is dit uiteraard geen oplossing.
Bovendien is het duidelijk dat de transportindustrie moeite heeft met algehele verduurzaming. Volgens het CBS [12] wordt de uitstoot in Nederland voor 11% veroorzaakt door de transportindustrie, waar 28% daarvan vervoer over de weg is. De totale uitstoot is sinds 2010 gedaald, echter niet zo veel als andere industrieën. En ook is te zien dat wegtransport op hetzelfde niveau zit ten opzichte van 2010. En dat is een slechte zaak.
Gelukkig zie je wel steeds vaker goede initiatieven in de markt komen om deze industrie sneller te laten verduurzamen. Dit hoeft niet alleen met elektrische vrachtwagens, maar kan al gaan over de optimalisatie van de bezettingsgraad, efficiëntere planning en beter onderhoud van de vrachtwagens.
De subsidiepot van de overheid moet echter wel groter worden om aan de vraag te voldoen en om daadwerkelijk grotere veranderingen, zoals investeringen in elektrische vrachtwagens, te bewerkstelligen.
Het kabinet moet met duidelijke plannen komen voor na 2025, deze ontbreken nog volgens VNO-NCW [13], MKB Nederland en de Tweede Kamer, naar aanleiding van een vergadering op 7 juni 2022. Het totale budget voor verduurzaming van Nederland bedraagt 35 miljard voor de aankomende tien jaar.
Dat betekent dat er vooralsnog een percentage van 0,04% is vrijgekomen voor de transportindustrie.
Natuurlijk wordt de subsidiepot ingezet voor andere noodzakelijkheden (zoals de huidige energiemarkt, verduurzaming woningen etc.) en zullen er ook plannen komen voor nieuwe subsidiepotten. Maar het zet duidelijk geen zoden aan de dijk op deze manier, aangezien de transportindustrie een grote markt is in Nederland. Het is dan ook een sector die economisch van belang is, in 2020 was dit 4,3% van de totale economische markt volgens het CBS [14].
Om alle vrachtwagens elektrisch te laten rijden in 2050, moet er in totaal een subsidiebudget komen van ten minste €11,2 miljard, uitgaande van 160.000 vrachtwagens (het aantal dat nu rondrijdt in Nederland, dus zonder enige groei meegenomen).
Als er €35 miljard aan totale verduurzaming is begroot voor tien jaar, betekent het dus dat er van dit bedrag zo’n €3,7 miljard per tien jaar vrij moet komen voor de transportindustrie om te verduurzamen.
Als er volgend jaar weer €13,5 miljoen aan subsidie vrij komt, is de conclusie nu al dat dit niet voldoende zou zijn, helemaal niet op de lange termijn. Dan zit je na tien jaar op €135 miljoen van de benodigde €3,7 miljard.
Het is wel aannemelijk dat de subsidiepot per jaar verhoogd zal worden, maar er zijn dus echt grote stappen nodig om te voldoen aan het doel van de overheid en dus ook de vraag vanuit de markt.
Als de subsudiepot per jaar 13,5 miljoen blijft voor de aankomende tien jaar, dan voldoe je voor 0,0036% aan de vraag van 11,2 miljard.
We moeten niet stil blijven staan totdat de overheid een grote zak met geld klaar zet, het moet ook van bedrijven zelf komen. Echter is het gat nu te groot, zoals de berekening hierboven laat zien.
Als de plannen duidelijker wordt en er toereikende subsidies beschikbaar zijn, zal er meer perspectief ontstaan en kunnen transportbedrijven lange termijn plannen beter uitwerken.
Er zullen dan nog heel wat uitdagingen zijn, zoals hierboven een aantal genoemd, maar als men stap voor stap te werk kan gaan richting totale verduurzaming met heldere budgetteringsmogelijkheden is dat een flinke stap in de goede richting.
Bronnen
Klaar om je aan te sluiten bij een nieuwe generatie transport planners? Maak je gratis account aan — geen creditkaart nodig.
Start met verzenden
✓ 20.000+ actieve gebruikers ✓ Bespaar 30% in verzendkosten ✓ 100% Online
1 op de 2 vrachtwagens rijd leeg of halfleeg. En zo onnodig!
Verzend met Quicargo. Bespaar kosten, tijd, en CO2-uitstoot.
Ontdek het plaform — gratis
You have already subscribed.
Sluit je aan bij 12.000+ abonnees.
We hechten veel belang aan jouw privacy. Je kan je op een ieder moment uitschrijven.
…
Quicargo B.V.
John M. Keynesplein 12-46
1066 EP Amsterdam
Service@quicargo.com
Privacy & cookie policy
Algemene Voorwaarden voor verzenders
Algemene Voorwaarden voor vervoerders
Expeditievoorwaarden
Cookie | Duur | Beschrijving |
---|---|---|
cookielawinfo-checbox-analytics | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics". |
cookielawinfo-checbox-functional | 11 months | The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional". |
cookielawinfo-checbox-others | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other. |
cookielawinfo-checkbox-necessary | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary". |
cookielawinfo-checkbox-performance | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance". |
viewed_cookie_policy | 11 months | The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data. |